Gümrük Beyannamesi

İhracatta gümrük mevzuatı uyarınca doldurularak ilgili ihracatçı birliği tarafından doğrulanmasından sonra gümrük idaresine takdım edilen belgedir.
•Gümrük Beyannamesi doğrudan doğruya mal sahipleri ile kanuni mümessilleri veya vekilleri tarafından Tanzim edilmektedir.
•Gümrük beyannameleri üzerinde kazıntı ve silinti yapılamaz.
•Gümrük beyannamelerinin tescili için ibrazından sonra açıklanan eşyanın cins, nev’i, nitelik ve birim fiyatı bakımından herhangi bir revizyon yapılamaz.
•Gümrük beyannamelerinin tescili, gümrüklerde tutulan deftere usulü uygun kayıt olunmak, üzerine kayıt sıra numarası, tarih ve resmi mühür konulması ile tamam olur.
•Gümrük idarelerince tescil edilen gümrük beyannameleri üzerinde herhangi bir tanzim yapılması ya da gümrük beyannamelerinin iptal edilmesi halinde, bu husus işlemi yapan gümrük idaresi tarafından onayı/kaydı veren İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğine, mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine ve Türkiye İstatistik Kurumuna duyurur.
•Beyannamede imzası bulunan kişiler cezai hükümlerin uygulanması açısından beyannamede belirtilen bilgiler ile beyannameye ekli belgelerin doğruluğu ve ilgili rejimin gerektirdiği bütün yükümlülüklere uyulmasından sorumludur. Doğrudan temsil durumunda bu sorumluluk adına hareket edilenlere aittir.
•Beyanın birleştirici olması nedeniyle beyanname başkasına devredilemez; eşyanın başkalarına satılması beyan sahiplerini yükümlülüklerinden kurtarmaz.

Fatura (Invoice)
Ticari Fatura (Commercial Invoice)
Satılan eşyanın cinsi, ismi, miktarı, birim satım fiyatı, teslim şekli ve toplam bedeli gibi bilgilerin beyan edildiği, satıcı tarafından alıcıya gönderilen hesap belgesidir.

•İhracatçının hazırlayacağı ticari fatura ithalatçı ülkenin yasalarına uygun olmalıdır.
•Genellikle bir İngilizce ve bir Türkçe olmak üzere iki nüsha olarak düzenlenen ticari faturaların nüsha adedi taraflar arasındaki sözleşmeye  göre değişebilmektedir.
•Ticari faturaları, Maliye Bakanlığı’nın kaşesi ve/veya noter tasdiki ile ihracatçı düzenler.
•İngilizce fatura ithalatçı ülkenin isteğine bağlı olarak, ticaret odası ve konsoloslukça onaylanabilmektedir. 
•Fatura tasdiki alıcı ülke yasalarına göre değişmekte olup, halen Ortadoğu ülkelerine yönelik ihracatta ilgili ülke temsilciliğince faturanın tasdiki istenebilmektedir. Bu konuda müşterinizden onay almanız gerekmektedir.
•Taşıma esnasında değişikliğe uğrayacak nitelikteki mallar için teslim anındaki kesin durumuna göre tanzim edilecek faturaya kadar geçen zamanda kesilen faturaya ise “geçici” veya “muvakkat” denir.

Ticari Faturada Bulunması Gerekli Bilgiler
•Faturanın düzenleme yeri, tarihi ve sayısı,
•Kesin satışlarda satıcı firmanın, diğer hallerde ise satıcı ya da malı  gönderen firmanın adı ve adresi,
•Malı satın alanın ya da kesin satış dışındaki hallerde gönderilenin adı ve adresi,
•Ödeme koşulları (peşin ya da vadeli gibi),
•Satış bedeli ve teslim zorunluluğu (CIF, FOB ya da diğer bir bedel gibi),
•Malın gümrük tarife istatistik konumu ve satış birimine (kilo, metre, adet, düzine gibi) göre miktarı,
• Malın birim fiyatı (bir metre, bir kilo ve bir adedinin fiyatı gibi),
• Malın bulunduğu kapların cins ve nev’i, marka ve numarası ve adedi,
• Malın teslim ve bedelinin ödeme yeri,
• Malın gönderilme şekli,
•İhracata ilişkin faturalar için ayrıca, seri ve sıra numarası, bağlı olunan vergi dairesi ve vergi kimlik numarası,
bilgilerini kapsayan bir belgedir.
İhracata ilişkin gümrük beyannameleri ile birlikte ibraz edilmesi gereken sınır dışındaki alıcılar adına düzenlenmiş faturalarda satış bedeli yabancı para türünden gösterilebilir.
Yukarıda yer alanlar dışındaki bilgiler de ticari faturalarda bulunabilmektedir.
 

Proforma Fatura (Proforma Invoice-p/i)
Teklif belirten faturaya “proforma”, kesin olanına ise “orijinal” fatura denir. Ticaretin başlangıcıdır.
•Satıcının alıcıya gönderdiği, satacağı eşyanın ismi, özelliği, miktarı, fiyatı, teslim ve ödeme şekli, sevkiyatın durumunu içeren bir tekliftir.
•Proforma fatura hiçbir mali yükümlülük yaratmamaktadır.
•Alıcı bu teklif üzerine siparişi verir ve ödeme şekline göre harekete geçerse o zaman, satış artık kesinleşmiş, fatura da kesin satış faturası veya ticari fatura diye adlandırdığımız faturaya dönmüş olacaktır.
•Proforma fatura kelimesinin mutlaka bulunması gerekmektedir.
 

Orijinal Fatura
Satış işleminin gerçekleşmesinden takiben düzenlenen bir faturadır.
•Orijinal fatura satış sözleşmesini belgeleyen veya satış sözleşmesinin var olduğunu kesinleştiren bir belgedir.
•İthalat veya ihracatta, gümrük işlemlerinin yapılması ve vergilerin hesaplanması için orijinal fatura gerekmektedir.
•Genellikle orijinal fatura ihracatçı tarafından banka aracılığı ile ithalatçıya gönderilmektedir.
 

Navlun Faturası (Freight Invoice)
•Navlun, deniz ve/veya iç su yolu ile taşımacılıkta malın taşıma ücretinin ifadesidir. CF veya CIF teslim şekilleri ile satışta, navlun satıcı-ihracatçı tarafından ödenmektedir.
•Navlun faturası eşyanın ithal edildiği ülkede vergiye tabi kıymetinin tespitinde dikkate alınacak kıymet faktörlerinden birini oluşturmaktadır.

Tasdikli Fatura (Legalized / Certified Invoice)
İhracatçı firma tarafından yabancı alıcıya kesilmiş olan ticari faturanın ithalatçı ülkelerin konsolosluğuna onaylatılması neticesinde tasdikli fatura elde edilmiş olur.
İhracatçı önce kendi orijinal faturasını düzenler, sonra bağlı bulunduğu meslek odasına (ticaret odasına ve/veya sanayi odasına) giderek hazırladığı Menşe Şahadetnamesini onaylatır. Daha sonra ithalatçı ülkenin Konsolosluğuna orijinal faturası ile menşe Şahadetnamesini ibraz eder ve faturasını bu Konsolosluğa onaylatır. Bazı Ortadoğu ülkelerine yönelik ihracatta ilgili ülke temsilciliğine faturanın tasdiki istenebilmektedir. Bu tür bir uygulamada temel amaç, malın ihraç ülkesi menşeli olduğunun belirlenmesidir.
 

Özel Fatura (İstisna Belgesi)
Yabancılara (ya da yabancı ülkede ikamet ettiğini belgeleyen T.C. uyruklu) yapılan satışlarda KDV istisnasının uygulanabilmesi için düzenlenen belgedir.
Satıcı, bağlı bulunduğu vergi dairesine başvurarak “Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Döviz Karşılığı Satışlarda KDV İhracat İstisnası İzin Belgesi” (İstisna Belgesi) almaktadır. Yolcu beraberi mal ihracı istisnası uygulamasında da bu belge geçerli olmaktadır.
 

Ayrıntılı Fatura
Ayrıntılı fatura, değerleri üzerinden vergiye tabi olup da birden ziyade kap içinde gelen ve aynı sürede farklı cins ve değerde olan eşyadan, her kapta aynı cins ve değerde ne miktar malın bulunduğunu gösteren ve faturaya uygun bir şekilde, satıcı veya gönderici tarafından mahallinde düzenlenmiş bir belgedir.
Faturalarda her kabın içinde satış birimine göre ne miktar malın bulunduğu gösterilmediği takdirde, ayrıntılı faturanın beyanname ile birlikte idareye verilmesi gerekir.

Menşe Şahadetnamesi (Certificate of Origin)
İhracata konu olan eşyaların fabrika yerini gösteren belgedir. Bazı ülkeler, menşe şahadetnamelerinin, kendi mahalli konsoloslukları tarafından tasdik edilmesini isteyebilmektedir.
•Ülkemizde ihracatçı ve onun temsilcisi tarafından hazırlanmakta olup, bağlı bulunulan oda tarafından onaylanması gerekmektedir.
•Gümrük vergilerinin belirlenmesinde kullanılmaktadır. Menşe şahadetnameleri, gümrük beyannameleri ekinde gümrük idarelerine ibraz edilir.
•Menşeinin belirlenip, belgelendirilmesinde kullanılan menşe şahadetnamesi düzenlenmesi zorunlu belgelerden olmayıp, ithalatçı firmanın isteği doğrultusunda hazırlanır. İhracatçının talebi üzerine ihracattan sonra da ilgili odalar tarafından menşe şahadetnamesi düzenlenebilmekte ve onay işlemi yapılabilmektedir.
•A, B ve C olarak üç nüsha halinde düzenlenen menşe şahadetnamelerinin C Formu ilgili ticaret odasında kalırken diğer iki nüsha ise ihracatçıya verilir. Türkiye’de menşe şahadetnamesi (ABC) formu ilgili ticaret, sanayi ve/veya ticaret ve sanayi odalarından temin edilmekte, firmalar tarafından tanzim edilmekte ve yine ilgili odalar tarafından onaylanmaktadır.
•Menşe şahadetnamesinin onaylanması sırasında ilgili ticaret odası tarafından ihracata konu malların Türkiye menşeli olduğunu kanıtlayıcı belgelerin ibrazı istenmektedir. Ülkeler tercihli ve tercihsiz ticarette farklı menşe kuralları uygulamakta ve bu nedenle farklı ülkeler için farklı menşe belgeleri düzenlenmektedir.
Menşe Şahadetnamelerinde Bulunması Gerekli Bilgiler
•Gönderici
•Alıcı
•Malın cinsi, özelliği
•Ambalaj şekli
•Koli adedi
•Kolilerin marka ve numarası
•Malın net ve brüt ağırlığı
•Malın ünite fiyatı
•Malın değeri (FOB, CF, CFR vb.)
•Malın yüklendiği aracın ismi ve hareket tarihi
•Yükleme limanı veya yükleme yeri
•Mal, Türkiye’de geçirdiği değişiklik dolayısı ile Türk menşeli sayılıyorsa bu özelliklerin belirtilmesi gerekmektedir.

A.TR Dolaşım Belgesi (A.TR Movement Certificate)
Avrupa Birliği ile Türkiye arasında katma protokol hükümleri gereğince, ülkemizden Birliğe üye ülkelere ihrac edilen ve gerekli gümrük muhafiyetinden yararlanılması için tanzim edilen belge A.TR Dolaşım Belgesi’dir. Bu belge Birliğe üye ülkelere yapılan ihracat için düzenlenmektedir.
AB ile Türkiye arasındaki ticarette A.TR.1 ve A.TR.3 olarak kullanılan dolaşım belgeleri, Gümrük Birliği Anlaşması imzalandıktan sonra sadece A.TR olarak kullanılmaya başlanmıştır. Avrupa Birliği’ne yapılan ihracatta, Katma Protokol gereğince malların gümrük muafiyetinden yararlanabilmesi için “A.TR Dolaşım Belgesi”nin ihracatçı ülke yetkilileri tarafından düzenlenerek gümrük idarelerince vize edilmesi gerekmektedir.
İhracatçı, bağlı bulunduğu odadan aldığı beş nüsha A.TR Dolaşım Belgesi’ni eksiksiz ve tam olarak doldurmalı ve bağlı bulunduğu odaya;
•Dilekçe,
•Fatura sureti (Maliye Bakanlığı’ndan onaylı kontrol makbuzu veya noter tasdikli ticari fatura)
ekleyerek müracaat etmektedir.
Beş nüsha olarak doldurulan, A.TR Dolaşım Belgesi’nin beyaz renkli nüshalardan biri tasdik işlemini yapan oda tarafından alıkonulur. Gümrük idaresi tarafından vize işlemi gerçekleştirildikten sonra, belgenin yeşil renkte olan ilk nüshası ihracatçıya verilmektedir. Beyaz renkli olan nüshalardan biri gümrük idaresinde kalmakta olup, diğer 2 nüsha da fiili ihracatı takip eden ilk işgünü içinde gümrük idaresince ilgili odaya gönderilmektedir.
A.TR Dolaşım Belgesi bazı durumlarda eşyanın ihracı sonrasında da düzenlenebilmektedir. Bu belge serbest dolaşım belgesidir. Avrupa Birliği ile gerçekleştirilen Gümrük Birliği sanayi ürünlerini içermektedir. 

EUR.1 Dolaşım Sertifikası (EUR.1 Movement Certificate)
EFTA ülkelerine, Avrupa Birliği ile demir çelik ürünlerinde (AKÇT ürünleri), Türkiye’nin serbest ticaret anlaşmaları imzaladığı ülkelere yapılan ihracatlarda ve Avrupa Birliği’ne yönelik tarım ürünleri ihracatında düzenlenen belgedir. Gümrük kampanyadan yararlanılmasını sağlayan ve bağlı bulunulan Oda’dan temin edilebilen bu belge, Odaca kabul edildikten sonra vizesi yapılmak üzere gümrük müdürlüğüne ibraz edilir.
İhracatçı, bu belgeyi bağlı bulundukları odalardan (Türkiye ticaret, sanayi, deniz ticaret odaları ve ticaret borsaları) alırlar. Odalar tarafından tasdiklenmekte ve gümrük idarelerince vize edilmesi gerekmektedir.
EUR.1 Dolaşım Sertifikası beş nüsha olarak doldurulmaktadır. İlk nüshası meneviş renkli olup, asıl nüshadır. Diğer dört nüsha ise beyaz renklidir.
Bu belgenin temininde başvuru ve onay mercii ihracatçının bağlı bulunduğu odadır. İhracatçı, bağlı bulunduğu odadan aldığı beş nüsha EUR.1 Dolaşım Belgesini eksiksiz ve tam olarak doldurmalı ve bağlı bulunduğu odaya;
•Dilekçe,
•Fatura sureti (Maliye Bakanlığı’ndan onaylı kontrol makbuzu veya noter tasdikli ticari fatura)
ekleyerek müracaat etmektedir.
Beyaz renkli nüshalardan biri tasdik işlemini yapan oda tarafından alıkonulur. EUR.1 Dolaşım Belgesi’nin gümrük idaresince vize edilmesinden sonra meneviş renkli asıl nüsha ihracatçıya verilir. Beyaz renkli nüshalardan biri gümrük idaresinde alıkonulmakta olup, diğer iki nüsha ilgili odaya gönderilir.
EUR.1 Dolaşım Sertifikası bazı durumlarda istisnai olarak ait oldukları ürünlerin ihracından sonrada düzenlenebilmektedir.
Bu belge menşe ispat belgesidir.

Tedarikçi Beyanı (Suppliers’ Declaration)
A.TR dolaşım belgesi ile birlikte kullanılan ve Türkiye ile Topluluk arasında ticarete konu Pan-Avrupa Menşe Kümülasyonu kapsamı eşyanın menşeini gösteren belgedir.
Türkiye ve Avrupa topluluğu arasında serbest dolaşımda bulunan ve Pan-Avrupa Menşe Kümülasyonu Sistemi’ne dahil ülkelerden biri menşeli eşyanın tercihli menşe statüsü tedarikçi beyanı ile kanıtlanmaktadır.
Türkiye’den topluluğa veya topluluktan Türkiye’ye sevk edilen Pan-Avrupa Menşe Kümülasyonu Sistemi’ne dahil ülkelerden biri menşeli eşyanın, aynı halde veya işlendikten sonra yine Pan-Avrupa Menşe Kümülasyonu Sistemine dahil ülkelerden birine ihraç edilmesi sırasında, tercihli muameleden yararlanabilmek amacıyla menşe ispat belgesi düzenlenmesi talebinde bulunulduğunda, menşei kanıtlayıcı belge olarak tedarikçi beyanı kullanılmaktadır.
Tedarikçi beyanı, söz konusu eşyanın ilgili tercihli menşe kurallarını sağladığını ve beyan sahibinin bu beyanı destekleyici her türlü kanıtı ibraz etmeye hazır olduğunu göstermektedir.
Türkiye ve Avrupa topluluğu arasında ticarete konu olacak eşyanın ihracatçısı, alıcının talebi üzerine, tedarik ettiği, işlediği veya ürettiği eşyanın tercihli menşe statüsünü kanıtlamak üzere, ihracat sırasında veya sonrasında bir tedarikçi beyanı düzenlemekte ve alıcıya göndermektedir. Her tedarikçi, ticarete konu olan eşyasının tercihli menşe statüsünü beyan ederken, kendi tedarikçilerinden aldığı beyanlara dayanabilir. Bir tedarikçi beyanı, EUR.1 Dolaşım Sertifikası, fatura beyanı veya diğer menşe kanıtlayıcı belge ve bilgilere de dayandırılabilmektedir.

EUR-MED Dolaşım Sertifikası (EUR-MED Movement Certificate)
EUR-MED Dolaşım Sertifikası PAAMK (Pan Avrupa Akdeniz Kümülasyonu)’a taraf ülkelere ilgili ürünlerin ihracatında kullanılan menşe kanıt belgesidir.
PAAMK Sistemi; AB-EFTA-Türkiye ve bazı Akdeniz ülkelerinin dahil olduğu bir çapraz kümülasyon sistemidir. PAAMK sistemine dahil tüm ülkelerin arasında serbest ticaret sözleşmesine, bu sözleşmelerin hepsinde (ikili ticaret hariç) aynı menşe kurallarının uygulanması gerekmektedir. Sistemin işlemesi için PAAMK sistemine dahil en az 3 ülke arasında STA (Serbest Ticaret Anlaşması) tamamlanmalıdır.
Başvuru için dilekçe, Türkçe fatura, taahhütname ve ihraç edilecek eşya yabancı menşeli ise ihracatçı beyanı eklenmesi zorunludur. EUR.MED’e kayıtlı eşyanın yabancı menşeli olması halinde mutlaka “tedarikçi beyanı” eklenecektir.
Türkiye’de , ihraç konusu bir eşyanın üretiminde Akdeniz Ülkelerinin biri veya daha fazlasından STA kapsamında ithal edilmiş menşeli girdi kullanılıyorsa EUR-MED Dolaşım Belgesi kullanmak zorunludur.

ATA Karnesi (ATA Carnet)
ATA karneleri uluslararası Geçici İthalat Sözleşmesi (kısaca İstanbul Sözleşmesi) ve Ekleri kapsamında, taraf ülkeler arasında, başka herhangi bir belgeye gerek duyulmaksızın, eşyanın geçici olarak ithalat ve ihracatını sağlayan gümrük belgeleridir. Bir başka ifade ile milletlerarası ticari ve kültürel etkinliklerinin artırılması için eşyaların geçici olarak vergiden muaf ithal edilmesi amacıyla düzenlenen karnedir.
ATA karnesi ile gelen tüm mal için ithalat işlemi sırasında, ne gümrüklerce ne de ithalatçı tarafından başka bir işlem yapılması gerekmemektedir. Gelen eşyanın gerek ithalatında, gerekse yeniden ihracında gümrüklerden geçiş süresinin kısaltılması sağlanmaktadır. ATA karnesi kullanmak isteyen kişi ya da kuruluşların, sınır dışına götürülecek malın çeki listesini eklediği dilekçesi ile birlikte, karne dağıtımı konusunda yetkili odalara müracaat etmeleri gerekmektedir. ATA karnesi kullanmak isteyen kişi ya da kuruluşların, taşınacak mal için gereken teminatı odaya vermesi durumunda ATA karnesini alabilmektedir.
ATA karnesinin geçerlilik süresi bir yıldır. ATA karnesi hamillerine, ATA karnesinin geçerlilik süresi içinde olmak kaydıyla bir ATA karnesi ile birden çok akit taraf ülkesine birden fazla geçici ithalat yapma olanağı sunar.

ATA Karnesi, ticaret odaları tarafından düzenlenmektedir.

Ata Sözleşmesine Üye Ülkeler Listesi
Almanya
ABD
Andorra
Avusturalya
Avusturya
Belçika/Lüksemburg
Beyaz Rusya
Bulgaristan
Cebelitarık
Cezayir
Çek Cumhuriyeti
Çin
Danimarka
Estonya
Fas
Fransa
Finlandiya
Fildişi Sahili
G. Afrika Cum.
Hırvatistan
Hindistan
Hollanda
Hong Kong
İngiltere
İspanya
İsrail
İsveç
İsviçre
İran
İrlanda
İtalya
İzlanda
Japonya
Kanada
Karadağ
Kıbrıs
Kore
Letonya
Litvanya
Lübnan
Macaristan
Makedonya
Malezya
Malta
Mauritius
Moğolistan
Norveç
Pakistan
Polonya
Portekiz
Romanya
Rusya Fed.
Senegal
Sırbistan
Singapur
Slovak Cum.
Slovenya
Sri Lanka
Şili
Tayland
Tayvan
Tunus
Türkiye
Ukrayna
Yeni Zelanda
Yunanistan

Gözetim Belgesi (Inspection Certificate)
Gönderilen eşyanın ithalatçının siparişine uygun olup olmadığını araştıran bir gözetim şirketinin hazırlamış olduğu bir belgedir. Bir başka ifade ile ticarete konu olan bir malın alıcıya tesliminin satış sözleşmesinde tahmin edilen miktar, kalite, ambalajlama, etiketleme, yükleme, taşıma, teslim zamanı gibi koşullara uygun olarak gerçekleştirildiğinin bir “Gözetim Şirketi” aracılığı ile alıcı ve satıcı tarafından tespit ettirilmesi olup, düzenlenen belgeye “Gözetim Belgesi” denir.

Kimberley Süreci Sertifikası
Ham elmas sevkiyatında her yüklemenin Kimberley Süreci Sertifika Sisteminin gereklerine uygun olarak yapıldığını tevsik eden, Kimberley Sürecine ait belgelerde belirtilen asgari standartları taşıyan, sınırlı bir şekli olan ve elmasın menşeini, özellikleri ile ithalat ve ihracatçısını gösteren onaylı belgedir. Ham elmas ihracatı, İstanbul Altın Borsası’nın Kimberley Süreci Sertifika Sistemine uygun olarak düzenlediği sertifikayı müteakip hazırlayacağı uygunluk yazısına istinaden gümrük idareleri nezdinde gerçekleştirilir.

Sigorta Belgeleri (Insurance Documents)
Sigorta belgeleri, sigortayı yapan sigorta şirketi veya sigorta komisyoncusu tarafından düzenlenip sigortayı yaptıran kişiye (ihracatçıya veya ithalatçıya) verilen belgelerdir.

Sigorta Sertifikası (Insurance Certificate)
Birden fazla yüklemesi olan firmaların kesin sigorta öncesi hazırladıkları belgedir.

Sigorta Poliçesi (Insurance Policy)
Sigorta poliçesi, sigorta akdinin belgesidir ve sigortacı tarafından imzalanıp, sigorta ettirene verilen ve her iki tarafın hak ve borcunu gösteren bir vesikadır. Malların sevki esnasında kaybolması ya da tahribi risklerini güvence altına almaktadır.

•Nama, emre ya da hamiline yazılı şekilde düzenlenebilir. Genel olarak, sigortacının ve sigorta ettirenin ve var ise sigortadan yararlanan kimsenin adı, soyadı ya da ticaret ünvanı ve ikametgahları, sigortanın konusu, sigortacının üstüne aldığı rizikolarla, bunların başlayacağı ve son bulacağı zaman, taşıyanın adı soyadı gibi bilgileri içermektedir.

•Denizyolu ile nakliye sigortasının maliyeti dünyanın bir çok yerinde nispeten makul seviyede olup, gönderilen malın değerinin çok az bir bölümünü içermektedir.

•Gönderilen ürünün tamamı ya da bir bölümü ciddi zarar görebilir, hatta firma için çok zararlı olabilir. Pek çok durumda taşıyıcının sorumluluğunun nakliye şartları ile sınırlıdır.

Konşimento, Taşıma Belgeleri (Bill of Lading, Transport Documents)

Konşimento emtiayı temsil eden değerli evraktır. Malların sevkini yapan nakliyat şirketi tarafından düzenlenir. Sevki tevsik eden en önemli belgedir. Tren, uçak ya da gemi ile yapılan nakliyatta kullanılacak olan bir taşıma belgesi olup, malların ihracatçının ülkesindeki belli biyerden alınıp ithalatçıya teslimini taahhüt eden, buna istinaden taşıtan ile taşıyan arasında düzenlenen bir taşıma sözleşmesidir, malların teslim alınmasını gösterir bir teslim makbuzudur

•Uluslararası ticarette özel durumlar dışında sıklıkla kullanılacak olan yükleme konşimentosudur. Ayrıca, konşimentolarda yazılı malların kısım kısım çekilebilmelerini sağlamak üzere hazırlanan teslim emirleri vardır ki, bunlara da “ordino” adı verilmektedir.

Konşimentoda Bulunması Gereken Zorunlu Unsurlar

•Düzenleyen kimsenin imzası (Taşıyan ya da onun yetkili kıldığı kişi)

•Taşıyanın adı ve soyadı ya da ticaret unvanı

•Taşınan malın cinsi, ölçüsü, markası, ve diğer özelliklerine ait bilgiler

•Tanzim tarihi ve yeri

•Kaç kopya olarak düzenlendiği

Zorunlu olmasa da konşimentoda bulunması önemli olabilecek unsurlar ise şunlardır;

•Kaptanın adı

•Yükletenin adı

•Gönderilenin adı

•Geminin adı ve uyruğu

•Yükleme limanı

•Boşaltma limanı

•Navlun

•Diğer kayıtlar

Konşimento genel olarak deniz taşımacılığında kullanılıyor. Hava taşımacılığında ise aynı anlamda ve benzer bilgileri içeren konşimentolar kullanılmakta olup, kara taşımacılığında ise “Yük Senedi” kullanılıyor.

Taşıma Belgeleri

•Havayolu Konşimentosu (Airwaybill)

Bu konşimento bir makbuzdur. Kıymetli evrak niteliği taşımaz. Ciro edilerek mülkiyeti devir edilemez. Ithalatçı adına düzenlenir. (Nama yazılı konşimento niteliğindedir.)

•Havayolu Taşıma Senedi (Letter of Air Transport)

Havayolu taşımacılığında, göndericinin düzenlemiş olduğu ve taşınan malla ilgili bilgileri (gönderenin ismi, adresi, malların menşei, teslim yeri, paket adedi, ağırlığı, miktarı, navlun ücreti ve değeri) içeren belge.

Çeki Listesi (Weight Note)

İhracatçının, ihracat beyannamesi, gümrük beyannamesi ve konşimentoda beyan ettiği malların net ve brüt ağırlıkları ile hacimlerine ilişkin dökümünü, hangi taşıta ne kadar mal yüklendiğini, her paketin ne kadar ağırlık içerdiğini gösteren belgedir. Diğer bir ifadeyle bu belge, ihraç için sevk edilen malların brüt ve/ya da net ağırlığının ihracatçı ya da tarafsız bir üçüncü şahıs/kuruluş tarafından beyan edildiği değişik bir belgedir. Kamyon ya da vagon ile yapılan taşımada otomatik tartı cihazlarından çıkan “kantar fişleri” de çeki listesi yerine geçer. Ancak burada, ödeme biçimi olarak akreditif tercih edilmiş ise, kantar fişlerinin kabul edileceğinin akreditif mektubunda ithalatçı tarafından açıkça belirtilmiş olması gerekiyor. Bu vesaik, malların taşıma esnasında hasar görmesi halinde önem arz eder. Sigortalı malların hangi ölçüde hasar gördüğü, ziyanın ne miktarda tanzim edileceği Sigorta Şirketi tarafından çeki listesi baz alınarak belirlenmektedir.